Vegotinek şarkı sözü: Ahmed Huseynî
Helbestkarekî kürd ji axa Rojava lisana xwe vekir û qêrînekê mafdar, xurt li ser esmanên welatê xwe oland. Dilekî her roj tije evîndar, hêvîdar û xembar. Di bin esareta mêtingeran da bervî banên rojavayiyên sipî ve jiyanekê xêz kir. Buyrun, buradayız, buradayız, buradayız ve buradayız. Uzun bir süre daha iyileşmenize yardımcı olmaktan mutluluk duyacağız. Her risteyên wî de welat û çîrokên gelê xwe derxist pêş. Neler olduğunu görmek için buradayız: ”Zengil di dest wan de/kevok di mil wan de/dirok di dev wan de”. Her roj ji lisana xwe yê nism-şewat dixwar. Here ji lisan dixwar ji hestên xwe yê hêrsokî û sebir bi dest pir dikir jiyanê. Destek dida jiyanê li hemberî wê jî destê din kom dikir heftrengan û heftbêhnên jiyanê. Danûstandinek çi ji lisan çi bi zora jiyanê bênavber bi lîrîkbûna xwe ya xweser dilorand. En iyi ekim, en iyi ve en iyi şekilde yapılır, her gezi, denizde güvenli bir şekilde gerçekleşir. Min helbest xwend tikû, rihê helbestî kenarını cilde diker. Her roj çavekî li rêya welat yê din jî ji dûr ve menzaraya welat ditanî bo li ser risteyên xwe ye rengewr.
Encax menzareya welat dikare risteyan şîn bisiklet; Feyzû jiyanê nefsi û feraseta xaka berxwedêr dikare hesretê bide rawestandin. Dermana sereke carna peyvek ji dayikên welat sehkirin bû. Disa di helbestek xwe da wisa bang dike ji dilên hevpar re: “Û dema ku bilûrên destê te/dest bi êşên jiyanê dikin/ez dest bi hezkirina te dikim!”
HELBESTKAREK HEYE SERÎ HETA BINÎ HELBEST E
Renas Jiyan’ın şu şekilde bir teklifi var: “Helbest nasnameya wî eat, ew nasnameya helbestê eat.” Yanê li hemberî me helbestkarek heye ji serî heta binî helbest e. Di wêjeya me ya çağdaş du helbestkar henin ku ji serî heta binî helbest in. Sadece Arjên Arî’yi yiyin ve Ehmed Huseynî’yi yiyin. Yek ji binxetê bang kiriye yê din serxetê bersiv günü. Her gün, her gün bir başkası için iyi bir şey değil, bir şey değil, bir şey değil. Çimkî ji seri heta binî helbestkarî rêyek gelek a tahlûke dide ber me û hêma dike. Li hemberî barek wisa ne language ne jî rih dikare ber xwe bide? Barê helbestkariya dili işe yaramaz; Wisa di ber xwe peyvan rêzkirin nîn e. Heta dawî bi hemû mûyên canê xwe hîs kirine. Bu çok şey serbest bırakan bir hatin. Helbestkar li ser reyên a tahlûke dimeşe. Tahlûke mesken e: Ezê di vê nivîsa xwe da berhemên Huseynî raxim ber xwe û xwînerên wî. Di bin destê min de helbestên Huseynî “Berhemên Giştî-I-II” Bi xwendinek wext fireh û yek bi yek dawî kirin. Kuliyeta helbestkar gelek berfireh e. Ne güzel bir cilt, ne güzel bir şeymiş, ne de güzel bir kızmış. Emê bi sêawayî herin ser helbestan. Ziman, an ve görüntü. Beş ila beş ve hev biqetînin yanından geçerken, beş beş bibe’den daha fazlasını aldım.
1955 yılındaki en iyi satışlardan biri de bu oldu. Sala 1989an da berê xwe da Swêdê û piştre li Îngîlîstana bêbavû xwînmij bi cîh base. Hê jî li wir jiyana xwe didomîne. Piştî şoreş û rizgarkirina Rojavayê vegeriya ser erdê xwe. Mixabinîro helbestkar Huseynî a nexweşîna pençeşêrî ketiye. Ji bo dermankirinê berê xwe disa da Ewropaye. Hêviya me ew e ku bi lezû bez rabe ser xwe û vegere jiyana xwe ya rojane.
HER HELBEST XWEDÎ ÇÎROKEK E
di Berhema Giştî-I Ve ayrıca yazdeh pirtûk henin. Bi tamî ji sedû bîstû çar/124 helbestan pêk hatiye. Ji vana bîst û penç helbest bi navê “Rono” nivîsandin nefretine. Dîsa bi navê “Gulanê” bîstû dido/22 helbest henin. Nehatiye nivîsandin’in, chronologyya wan ji hev cuda bin jî helbestek robarî/çemî ye en iyi şekilde seyahat etmesini sağlayın. Helbestên five yekem ji salên 80î heta salên 90î a dirêjbûnên xwe ketine hemberiya hevûdin. Di berheme da kronologie helbestan yekrêzî nehatiye rêzkirin. Huseynî ji nifşa salên heştêyî/80î ye. 1984’te bir navê ile en iyi şekilde tanıştım “Bûka Êgir” ile. Belê, emê krîtîka hemû helbestên wî li vir nekin, çend helbestên wî yên destpêke bidin nirxandin. Jixwe helbestên Huseynî dane shopa hevûdin. Wek jiyanekê girêdayî hevûdu. Di pirtûkê ayrıca her helbest xwedî biranînek e, dîrokek e, çîrokek e.
Dema helbest hatine nivîsandin, li qada helbesta cîhanê de bayê ku diweşiya housing bû: Biranîn, dîrok, çîrok û sloganên bo jiyanek rûmet bû. Her bir bayanın dihewand’ı için binlerce temayı temsil ediyorum. Nakokiyên civakî yên wî demû dewranê, kedkar, azadî, dungeon, berxwedan hwd. Li Rojhilata Navîn hem bi çavek serdevkî dîrokê bixwînin tiştê ku ewê derkeve pêşiya me şoreş, zindan, têkoşerî û sloganên anti-emperyalist bin. Vegotina epik bi uslûba lirik helbesta salên 80î bayek sivik weşandiye. Lê housing îdîa bo gelên ku têkoşîna hebûn û nebûnê dane ne rast e. Kafamda en melankolik, romantik ve yapılması en zor şeyleri, kiriye deneyimini yaşamanın mutluluğunu yaşıyorum. Bir hestên derbeder, bir nîv birîndar, bir nîv birîndar, a navgîn/hacetên kêmî, a nav arê ku tê da şewitîneû hê jî dişwitin. Rêyek efsûnî, rûmet jî bexşa me kirin. Lê ji xwe bawer rabûna ser lingan Priceên mezin jî daxwaz dikir û ewê Price jî bihatina dayîn. Ehmed Hüseynî bir qelema xwe alîgiriya netewa xwe kirdir. Dengên bi dilek hêrsî, romantîk û li ser Foundatione risteyên xwe weşand.
Berhemên Giştî-I-II, Ehmed Huseynî, wşn. Aram, 2015“Bihar mêrkuj e/Cûdî diponije/ro bi qîrîn hiltê/şûrê Yazdan nû dike”. Ev her çardadır, her dinde her tim di hizmettedir, gelin da hatiye bikaranîn. Dema housing, lîrîk-polîtîk dixwînin ger dîsa hestên me yên netewperwerî tê da peyda bibe serkeftî ye. Jixwe bi aliyek xwe va nivîsandin ji dîrokê re ne diyariyekî ye? Vega, 80’lik bir satışla, 70’lik bir satışla kadın bikini tabanına ulaştı. Serdema 70an de li bajaran şerên çepgir û rastgir salên 80î arazi kirin. Zayîna 80an avisbûna salên 70î yê. Îda ku helbesta salên 80î apolîtîk e; Kêm zêde gelek kes daye pey mesken îdayê. Bo helbesta tirkî yan jî ya Eraba meriv dikare ve yekê bîne ser zimên. Jixwe helbesta 80an li Tirkiyê destpêkirina apolîtîkbûna wêjeyê ye ji wê rêyê heta niha jî derneketiye. Lê ji bo wêjeya kurdan em heman tiştî nikarin bêjin. Çimkî salên 80î têkoşeriyeke dijwar û dev xwîn e. De ka bila tu kurdî binivîsî jixwe mesken ji seri heta binî polîtîkbûn e. Ne deriye onun tişt politîk e: Ji stranan bigirin heta govenda ku hatiye gerandin ji wir em xwe bigihijînin fîka Apê Musa… Her tişt politîk e. Heta heta rabûn û rûniştandin ji wir heta awirên serdestû nêrînên wanên dijmin…
HER TİST SİYASİ E
Her türlü politika e. Civakek her zaman politikaya uygun bir politika mı izliyor? Heta welat rizgar nebepolitik ewê di nav kemçiyê me da be. Lê reng û Teşeya wê cur bi cur e. Herkes sana bir şeyler söylemekten mutluluk duyar. Lirîzma polîtîk bir rêya nerm û romantîkbûna veşartî/nepenî va balê dikşîne ser xweçimkî li gor herkes kesî maneyekê tê da heye. Çimkî lirizm xebata dil dike piştre hiş û a hûr û hûr dike. Helbesta Huseynî jî helbestek lîrîk-civakî yê. Code ên xeyalên bireysel ve fantaziyên şexsî jî em jê dixwînin. Lê hemû derî li ser rûye welat û li bindestiya gel vedibe. Rê beriya aqil û siya wê ji helbestê dest nakşîne. Kevnşopiya risteyan û şopên foklorîk jî têra xwe heye. Dema helbestkarê me risteyan rêz dikir li quncikek dinyayê helbestek çawa dihat nivîsandin? 80’li yıllarda SSCB’ye, Kürdistan’a ve Rojhilata’ya yönelik bir polîtîk, leşkerî ve civaka, neoliberalizm ve dimeşiya bêşik ve bandora jîstîn li helyum li bidîstîn ser.
Helbesta salên 70an li gor helbesta salên 80î rûye xwe zêdetir berva zivirandiye. Piştî zordestiyên diktatoran, dorpêçandina civak, gefxwarinên sîstema cîhana yek alî atmosferik vegerandina hindir jî da destpêkirin. Sofraya hemberî me ji derva hatine hindire le helbesta Hüseynî her zaman çavek wî li derva ye; pirek avakiriye bo danûstandina dervaû türkiye. Helbesta, bir parastina civakê ve bir parastina bireysel olarak, her zaman ve her yerde olabilir. Her blokta 2010 yılının en iyi pişmesinin ardından her blokta bir şeyler var. Konut post-modernizm için iyi bir şeydir. Çünkü helbest cîhanek bêserûbin e kê dikare helbeste homojen bihele. Nivîs dê berdewam bisiklet…
